Zorgaanbieder Treant en mbo-scholen Drenthe College, Noorderpoort en Alfa-college werken samen aan een antwoord op het toenemende tekort aan zorgmedewerkers.
De basis van de samenwerking bestaat uit het creëren van mogelijkheden om breed en onconventioneel op te leiden vanuit vitaliteit en duurzaamheid. De eerste contouren van het plan van aanpak zullen volgens de betrokken partijen dit schooljaar al zichtbaar worden en zich niet alleen richten op nieuwe studenten die na het voortgezet onderwijs kiezen voor de zorg, maar ook op zij-instromers en huidige zorgmedewerkers. ,,We moeten gezamenlijk de medewerker van de toekomst gaan opleiden’’, zegt Carlijn Molewater de la Rive Box, regiodirecteur van Alfa-college Hoogeveen/Hardenberg. ,,Dat kan door meer maatwerk te leveren. Dat biedt mensen uit andere sectoren de kans op een baan in de zorg, maar kan ook uitval van huidige zorgmedewerkers voorkomen. Verder moeten we inzetten op alle aspecten van vitaliteit, van tiltechnieken tot lichaamsbeweging en van mentaal welzijn tot inclusie in de zorg.’’
Opleiden op basis van vaardigheden die ook kunnen leiden tot deelcertificaten, maar vooral de samenwerking tussen onderwijs- en zorginstellingen, moet ervoor zorgen dat een nieuwe doelgroep beschikbaar komt voor de zorg. ,,We benutten nu nog niet het volle potentieel doordat we vasthouden aan ons beeld van beroepsopleidingen. Een mooi voorbeeld is iemand die huishoudelijk werk doet in een ziekenhuis en een kind heeft met suikerziekte. Deze moeder kan insuline toedienen, maar mag dat niet in het ziekenhuis waar ze werkt omdat ze geen diploma verpleegkunde heeft. Met een deelcertificaat voor deze taak kan ze echter het zorgpersoneel ontlasten.’’ Ook voor huidige zorgmedewerkers zouden maatwerk-opleidingen het werkgeluk kunnen vergroten, waardoor het risico op overbelasting afneemt en ze langer inzetbaar zijn in de organisatie. Er kan bijvoorbeeld een tweede opleiding gevolgd worden om de eigen loopbaankansen te verbreden of anders ingezet te kunnen worden in de organisatie.
Manon van der Wal, manager P&O van Treant: ,,We moeten afstappen van ons klassieke denken ten aanzien van instroomeisen, zowel in het onderwijs als in zorginstellingen. Bij werving merken we vaak dat mensen wel belangstelling hebben voor een baan in de zorg en ook vaardigheden in huis hebben die daar op aansluiten, maar worden tegengehouden door die eisen of lange duur van een opleiding. Hoe mooi zou het zijn als zij deelcertificaten behalen en het vak kunnen leren in de praktijk door ze bijvoorbeeld te koppelen aan een ervaren en geschoolde medewerker. Ze kunnen veel betekenen in ondersteunende werkzaamheden, bijvoorbeeld op het gebied van welzijn, en daarnaast opgeleid worden. Dat hoeft niet per sé te leiden tot het klassieke diploma. Functies die passen bij een beperkter pakket vaardigheden en kennis kunnen bijdragen aan de kwaliteit van zorg. Bij Treant denken we al na over het creatiever inrichten van ons functiegebouw. Ook combinatiefuncties kunnen uitkomst bieden. Ze bieden ontwikkelkansen voor zorgmedewerkers met meerdere interesses. Er zijn anesthesie-assistenten die ook ok-assistent zijn, SEH-verpleegkundigen die ook ambulanceverpleegkundige zijn of verzorgenden die ook activiteitenbegeleider zijn.’’
Henriëtte Bos, directeur Zorg van Noorderpoort: ,,Voor zij-instromers moeten we de mogelijkheden uitbreiden om de overstap naar de zorg te maken, bijvoorbeeld door meer te werken met deelcertificaten. Er zijn al mooie voorbeelden om flexibel op te leiden, zoals de derde leerweg. Daarmee kunnen mbo-instellingen een flexibel onderwijsaanbod bieden dat past bij de behoeften van volwassenen. De opleidingen zijn gebaseerd op kwalificatiedossiers en leiden op tot hetzelfde diploma als een beroepsopleidende en beroepsbegeleidende leerweg, maar vaak in minder tijd. Bekostigde instellingen ontvangen daarvoor geen bekostiging van OCW, dus er moet afgewogen worden wie de kosten op zich neemt. Ook de Nationale Zorgklas, ontstaan in de coronacrisis, biedt kansen. Het Ministerie van VWS bood met private en publieke opleiders verkorte leertrajecten aan om mensen met en zonder ervaring in de zorg inzetbaar te maken. Dat lesmateriaal is nu gratis toegankelijk gemaakt voor opleiders en zorgorganisaties. Het wordt nu gebruikt om studenten een bbl-opleiding op maat aan te bieden.’’
Het convenant is volgens Gerard Eilert, regiodirecteur van Drenthe College, een mooie onderstreping van het zogeheten DNA-verband, waarbij DNA verwijst naar de eerste drie letters van de betrokken onderwijsinstellingen. ,,Het versterkt verder de samenwerking met Treant en maakt het voor andere werkgevers in de zorg mogelijk om te communiceren met één aanspreekpunt. We hebben allemaal onze kwaliteiten en kunnen dankzij onze nauwe banden goed bepalen wie wat oppakt. ROC’s leiden op voor de regio dus andere werkgevers, in de zorg of andere sectoren, kunnen ook profiteren van een sterk DNA-verband. Andere partijen worden dan ook uitgenodigd om zich aan te sluiten bij de samenwerking.’’ Volgens Eilert kan er snelheid gemaakt worden met het opstellen en uitvoeren van een plan van aanpak. ,,Omdat we afzonderlijk al veel ontwikkeld hebben en al langer samenwerken, beginnen we niet vanaf nul. Nu is het zaak om de sterke punten eruit te halen en uit te rollen, bijvoorbeeld over meerdere locaties van Treant, bij andere zorginstellingen en voor meer studenten.’’
